İkili Test Nedir?

Hamilelik; anne sağlığının yanı sıra, bebeğin de geleceğini belirleyecek büyüme ve gelişme dönemi için kritik öneme sahip bir süreçtir. Gebelik boyunca yapılan çeşitli tetkik ve testler yardımıyla bebeğin büyüme ve gelişme süreci yakından takip edilerek farklı genetik veya doğuştan gelen sağlık problemlerine erkenden tanı konması hedeflenir. Bu amaçla uygulanan tetkiklerden biri de ikili testtir.

İkili Test Nedir?

İkili test gebeliğin ilk trimesterinde (ilk üç aylık döneminde), genellikle 11. ila 14. haftalarda yapılan ve bebeğin Down sendromu veya farklı kromozomal genetik hastalıklar açısından risk durumunu belirleyen tarama testlerine verilen addır. Bu kapsamda, anneden alınan kan örneğinde çeşitli parametrelere bakılır ve aynı zamanda ultrasonografi yardımıyla bebeğin büyüme ve gelişimi değerlendirilir.

İkili test temelde bir tarama testi olduğundan, bu testin sonuçları herhangi bir hastalık açısından kesin tanı niteliği taşımaz. Bununla birlikte, klinikte kesin tanı konması için yapılması gereken çeşitli tetkiklere ihtiyaç duyulup duyulmayacağı konusunda oldukça önemli veriler sağlar. İkili test sonucunda bazı hastalıklar açısından yüksek risk kategorisinde yer alan bebeklere daha sonrasında kesin tanı için farklı testler uygulanabilir.

İkili Test Neden Yapılır?

Down sendromu gibi yaşam boyu sürecek mental ve sosyal gelişim geriliğine yol açan rahatsızlıklar, farklı kalıtsal hastalıklar veya özel ilgi ve eğitim gerektiren bir sağlık sorununun tespit edilmesi halinde, ebeveynlerin bu konuyla ilgili erkenden bilgilendirilmesi; doğacak bebeğin yaşam kalitesinin artırılması açısından oldukça önemlidir. Bu anlamda, ikili tarama testi sayesinde erken dönemde tanısı konulan hastalık hakkında aile önceden hazırlık yapabilir. Aynı zamanda, gebeliğin devamında dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında aile bilgilendirilir ve bebek için planlanması gereken ek tetkik ve taramaların yaptırılıp yaptırılmayacağına karar verilir.

İkili test; kan testi ve ultrason gibi kolay uygulanabilen tetkiklerle gerçekleştirildiği için her anne adayının bu testi yaptırması önerilir. Bu anlamda, ikili testin tüm hamile kadınlarda rutin olarak uygulanan genel tarama testleri arasında yer aldığı söylenebilir. Böylece, çoğu durumda tarama testi sonucunda incelenen hastalıklar açısından düşük riskli kabul edilen bebeklerde ek tetkik yapılmasına gerek kalmaz.

İkili Test Nasıl Yapılır?

İkili test, temelde iki farklı test uygulanarak çeşitli parametrelerin incelenmesi esasına dayanır. Bu kapsamda, ikili testte aşağıdaki değerler incelenir:
Anneden alınan kan örneğinde, gebelikle ilişkili plazma protein-A (PAPP-A) ve beta-hCG (insan koryonik gonadotropin) düzeylerine bakılır.
Ultrasonografi yardımıyla bebeğin ense kalınlığı ölçülür ve diğer bulgular açısından bebeğin değerlendirilmesi yapılır.

İkili Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?

Test sonucunda beta-hCG değerinin yüksek; PAPP-A düzeyinin ise düşük çıkması, bebeğin genetik hastalıklar açısından yüksek risk grubunda yer aldığını gösterir. Aynı zamanda, ölçülen ense kalınlığının normalden fazla olması ve baş-popo mesafesi (CRL) gibi büyüme-gelişme değerlerinin referans aralığın dışında olması da bebeğin yüksek risk grubunda bulunduğuna işaret edebilir.

İkili test; Down sendromu olan bebeklerin tespit edilmesine ilişkin yüzde 85 oranında doğru sonuçlar verir. Ancak, testin yüzde 5 oranında yalancı pozitif çıkma ihtimali bulunduğundan, pozitif çıkan sonucun mutlaka ileri tetkikler yardımıyla kesinleştirilmesi gerekir. Aynı şekilde, ikili test sonucunda bebeğin düşük riskli çıkması, bahsedilen hastalıkların bebekte kesin olarak bulunmadığı anlamını taşımaz. Test sonucu, bilgisayar ortamında bir risk puanının hesaplanmasıyla belirlenir ve bu puana göre bebeğin takibi sağlanır.