Deprem Sonrası Psikolojik İlk Yardım
Depremde insanlar psikolojik olarak nasıl etkilenir?
Dünyada savaş, doğal afetler, depremler, kazalar, yangınlar ve kişiler arası şiddet (örneğin cinsel şiddet) gibi farklı türde üzücü olaylar meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda bireyler, aileler veya tüm topluluklar etkilenebilir. İnsanlar evlerini veya sevdiklerini kaybedebilir, aile ve toplumdan kopabilir veya şiddete, yıkıma veya ölüme tanık olabilir.
Herkes bu olaylardan bir şekilde etkilense de her insanın sahip olabileceği çok çeşitli tepkiler ve duygular vardır. Birçok insan neler olup bittiği konusunda bunalmış, kafası karışmış veya çok kararsız kalabilir. Çok korkmuş veya hissedebilirler. Bazı insanlar hafif reaksiyonlar gösterebilirken, diğerleri daha şiddetli reaksiyonlar gösterebilir. Son Kahramanmaraş depreminden sonra da insanlar Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya gibi şehirlerde de psikolog arayışına girdi. Bir kişinin deprem gibi afet olaylara nasıl tepki vereceği, birçok faktöre bağlıdır. Bu faktörler aşağıdaki gibi olabilir.
» Yaşadıkları olayların niteliği ve ciddiyeti;» Önceki üzücü olaylarla ilgili deneyimleri;» Hayatlarında başkalarından aldıkları destek;» Fiziksel sağlıkları;» Kişisel ve ailevi ruh sağlığı sorunları öyküsü;» Kültürel geçmişleri ve gelenekleri;» Yaşları (örneğin, farklı yaş gruplarındaki çocuklar farklı tepkiler verir).
Her insan, hayatın zorluklarıyla başa çıkmasına yardımcı olacak güçlü yönlere ve yeteneklere sahiptir. Bununla birlikte, bazı insanlar bir kriz durumunda savunmasız olabilirler ve ekstra yardıma ihtiyaç duyabilirler.Buna, yaşları (çocuklar, yaşlılar), zihinsel veya fiziksel engelleri nedeniyle veya marjinalleştirilebilecek veya şiddet için hedef olabilecek gruplara ait oldukları için risk altında olabilecek veya ek desteğe ihtiyaç duyan kişiler dahildir.
Psikolojik İlk Yardım Nedir?
Psikolojik İlk Yardım, insan dayanıklılığı kavramı üzerine inşa edilmiş, kanıtlara dayalı bir yaklaşımdır. Psikolojik İlk Yardım, travmatik bir olay, doğal afet, halk sağlığı acil durumu ve hatta kişisel bir krizin ardından stres semptomlarını azaltmayı ve sağlıklı bir iyileşmeye yardımcı olmayı amaçlar. Psikolojik ilk yardım için
Psikolojik İlk Yardım aşağıdaki durumları içerir
- Müdahale edilmeyen bakım ve destek sağlamak
- ihtiyaç ve kaygıları değerlendirmek
- insanların temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak (örneğin, yiyecek ve su, bilgi)
- insanları dinlemek, ancak konuşmaları için onlara baskı yapmamak
- insanları rahatlatmak ve sakinleşmelerine yardımcı olmak
- insanların bilgi, hizmet ve sosyal desteklere bağlanmasına yardımcı olmak
- insanları daha fazla zarar görmekten korumak
- Depresyon desteği
Psikolojik İlk Yardımın neler içermez ne değildir?
- Sadece profesyonellerin yapabileceği bir şey değildir.
- Profesyonel danışmanlık değildir.
- Psikolojik İlk Yardımın mutlaka sıkıntıya neden olan olayın ayrıntılı bir tartışmasını içermemesi nedeniyle “psikolojik bilgi alma” değildir.
- Birinden başına gelenleri analiz etmesini veya zamanı ve olayları bir sıraya koymasını istemek değildir.
Psikolojik İlk Yardım, insanların hikayelerini dinlemeye hazır olmayı içerse de insanlara bir olaya karşı duygularını ve tepkilerini size anlatmaları için baskı yapmakla ilgili değildir. Psikolojik İlk Yardım, etkisiz olduğu tespit edilen “psikolojik bilgilendirmeye bir alternatiftir. Buna karşılık Psikolojik İlk Yardım, insanların uzun vadeli iyileşmesine en çok yardımcı görünen faktörleri içerir (çeşitli araştırmalara ve birçok kriz yardımcısının fikir birliğine göre). Bunlar şunları içerir:
- kendini güvende, başkalarıyla bağlantılı, sakin ve umutlu hissetmek;
- sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişim;
- Bireyler ve topluluklar olarak kendilerine yardım edebileceklerini hissetmek.
Psikolojik İlk Yardım kimin ihtiyacı var?
Psikolojik İlk Yardım, travmatik veya acil bir olaya maruz kalmış çocuklara, ergenlere, yetişkinlere, yaşlılara, ailelere ve topluluklara, müdahale ekipleri ve destek hizmeti sağlayıcıları dahil herkese yardımcı olabilir.
Psikolojik İlk Yardıma ihtiyaç duyacak veya isteyecek bir kriz olayı yaşar. Yardım istemeyen insanları yardıma zorlamayın, ancak destek isteyebilecek kişiler için kendinizi kolayca ulaşılabilir kılın.
PFA kullanmak için bir dereceye sahip olmam gerekiyor mu?
Hayır, Psikolojik İlk Yardım, akıl sağlığı uzmanlarının doğrudan hizmetlerine değil, çoğumuzun zaten sahip olduğu becerilere dayanır.
Çocuklar için farklı bir Psikolojik İlk Yardım var mı?
Çocuklar ve ergenler için Psikolojik İlk Yardım aynı temel stratejileri kullanır: güvenlik; sakinlik ve rahatlık, kendini güçlendirme ve umut. Ancak onları gelişimsel ve yaş düzeyine uygun hale getirmek için değişikliklerle.
Psikolojik İlk Yardım ne zaman başlanmalı?
İnsanlar bir olaydan sonra uzun bir süre yardım ve desteğe erişmeye ihtiyaç duysa da bir kriz olayından çok yakın zamanda etkilenmiş insanlara yardım etmeyi amaçlar. Çok sıkıntılı insanlarla ilk temas kurduğunuzda Psikolojik İlk Yardım sağlayabilirsiniz. Bu genellikle bir olay sırasında veya hemen sonrasında olur. Ancak, olayın ne kadar sürdüğüne ve ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak bazen günler veya haftalar sonra olabilir.Psikolojik İlk Yardım nerede yapmalıyız
Sizin için yeterince güvenli olduğu her yerde Psikolojik İlk Yardım sunabilirsiniz. Bu genellikle bir kaza mahalli gibi topluluk ortamlarında veya sağlık merkezleri, sığınma evleri veya kamplar, okullar ve yiyecek veya diğer yardım türleri için dağıtım yerleri gibi sıkıntılı insanlara hizmet verilen yerlerde olur. İdeal olarak, uygun olduğunda kişiyle konuşmak için biraz mahremiyete sahip olabileceğiniz bir Psikolojik İlk Yardım sağlamaya çalışın.